ابردیجیتال » مرکز آموزش ابردیجیتال » سرور اختصاصی

تفاوت پهنای باند و ترافیک — تعریف ساده و مثال

– پهنای باند: ظرفیت لحظه‌ای انتقال داده در یک اتصال شبکه؛ معادل «عرض بزرگراه» است. واحد معمول: بیت بر ثانیه (bps)، مگابیت بر ثانیه (Mbps)، گیگابیت بر ثانیه (Gbps). پهنای باند نشان می‌دهد در هر لحظه چه حجمی از داده می‌تواند عبور کند.

– ترافیک (مصرف/حجم ترافیک): مجموع داده منتقل‌شده در یک بازه زمانی معین (مثلاً ماه). معادل «تعداد خودروهایی که در طول یک ماه از بزرگراه عبور کرده‌اند». واحد معمول: گیگابایت (GB) یا ترابایت (TB).

– مثال کاربردی: اگر پهنای باند شما 100 Mbps باشد یعنی در هر لحظه ظرفیت انتقال تا 100 میلیون بیت در ثانیه وجود دارد؛ اما اگر شما ماهانه 2 TB دانلود کنید یعنی مجموع داده عبوری طی آن ماه 2 ترابایت بوده است. پهنای باند بالا به تجربه سریع‌تر (کمتر شدن تاخیر/کندی در لحظه) کمک می‌کند؛ ترافیک ماهانه بالا یعنی مجموع مصرف شما بیشتر است و ممکن است به سقف‌های حجمی برخورد کند.

پهنای باند متقارن و نامتقارن — تفاوت و موارد استفاده

– پهنای باند متقارن (symmetric):

– تعریف: سرعت دانلود و آپلود برابر است (مثلاً 100 Mbps down / 100 Mbps up).

– کاربردها: میزبانی سرور، بکاپ‌گیری ابری، آپلود مداوم، ویدئوکنفرانس با کیفیت، VoIP، سرویس‌های ابری و کسب‌وکارها که نیاز به ترافیک دوطرفه و پایدار دارند.

– مزایا: تجربه همسان در هر دو جهت، مناسب برای خدمات حرفه‌ای و تجاری.

– معایب: هزینه بالاتر نسبت به اتصالات نامتقارن برای همان ظرفیت.

– پهنای باند نامتقارن (asymmetric):

– تعریف: سرعت دانلود معمولاً بالاتر از آپلود است (مثلاً 100 Mbps down / 10 Mbps up).

– کاربردها: کاربران خانگی که بیشتر دانلود می‌کنند (استریم، مرور وب، دانلود فایل).

– مزایا: مقرون‌به‌صرفه‌تر برای مصارف خانگی.

– معایب: محدودیت در عملکرد سرویس‌های آپلود-محور؛ ممکن است برای کسب‌وکارها ناکافی باشد.

نسبت‌های رایج ترافیک — مفهوم 1:10 و 1:1

– نسبت 1:10: معمولاً به این معنا است که ترافیک دریافتی (inbound) نسبت به ترافیک ارسالی (outbound) به صورت 1 به 10 در نظر گرفته می‌شود؛ یعنی سرور مجازی یا سرور اختصاصی یا سرویس‌ها انتظار دارند حجم دانلود بسیار بیشتر از آپلود باشد. این نسبت نوعی سیاست نامتقارن برای محاسبه یا قیمت‌گذاری ترافیک است.

– نسبت 1:1: نشان‌دهنده ترافیک متقارن است؛ یعنی انتظار می‌رود حجم داده ارسالی و دریافتی برابر یا نزدیک به هم باشد.

– نکته مهم: تعبیر دقیق نسبت‌ها ممکن است بین ارائه‌دهندگان متفاوت باشد — بعضی از آنها این نسبت را برای تفکیک ترافیک داخلی/بین‌الملل، بعضی برای نسبت ورودی/خروجی و بعضی برای اهداف قیمت‌گذاری به کار می‌برند. پس همیشه مستندات و قرارداد را بررسی کنید.

مفهوم «ترافیک نامحدود» در میزبانی و VPS — چه چیزی واقعاً معنی دارد

– تعریف تجاری: «ترافیک نامحدود» معمولاً به این معنی است که ارائه‌دهنده محدودیت حجمی صریح ماهانه (GB/TB) برای ترافیک تعیین نکرده است. اما این عبارت همیشه به معنای «مصرف بدون قید و شرط» نیست.

– محدودیت‌ها و مکانیزم‌های رایج همراه با «نامحدود»:

– محدودیت سرعت (throttling): پس از رسیدن به الگوی مصرف مشخص یا در ساعات پیک، سرعت کاهش می‌یابد.

– سیاست مصرف منصفانه (FUP): اگر مصرف یا رفتار یک کاربر شبکه را به‌طور نامتناسب مشغول کند، ارائه‌دهنده ممکن است اولویت ترافیک او را کاهش دهد تا کیفیت برای دیگران حفظ شود.

– محدودیت‌های نوعی: بعضی سرویس‌ها ممکن است حجم فایل، تعداد اتصالات همزمان یا نوع ترافیک مجاز را محدود کنند (مثلاً عدم اجازه برای میزبانی محتوای خاص).

– تفکیک داخلی/بین‌الملل: ممکن است ترافیک داخلی (درون شبکه یا داخل کشور) «نامحدود» باشد، در حالی که ترافیک بین‌الملل مشمول FUP یا سقف‌های عملی شود.

– پیامدها برای کاربر:

– اگر سایت شما فایل‌های سنگین میزبانی می‌کند یا ترافیک آپلودی بالایی دارد، یک پلن «نامحدود» ممکن است در عمل برای شما محدودیت‌هایی داشته باشد و بهتر است جزئیات فنی را بررسی کنید.

– برای اپلیکیشن‌هایی که نیاز به تضمین پهنای باند دارند (SLA)، پلن‌های متقارن یا اختصاصی با گزارش‌گیری و ضمانت کیفیت مناسب‌ترند.

چرا سرورهای داخلی برای کاربران محلی بهتر به‌نظر می‌رسند

– تاخیر کمتر (latency): مسیر شبکه کوتاه‌تر و کمتر شدن مسیر بین کاربر و سرور منجر به کاهش تأخیر می‌شود.

– پهنای باند داخلی ارزان‌تر: ترافیک داخلی معمولاً هزینه کمتری برای ارائه‌دهنده دارد و در نتیجه تجربه سریع‌تر یا مقرون‌به‌صرفه‌تر به کاربر می‌رسد.

– اما: کیفیت واقعی به سیاست‌های ارائه‌دهنده، ظرفیت دیتاسنتر و پیاده‌سازی FUP بستگی دارد.

توضیح درباره پیاده‌سازی متداول: ترافیک داخلی نامحدود و بین‌الملل با FUP

– برخی پلن‌ها ترافیک داخلی را بدون سقف اعلام می‌کنند اما برای ترافیک بین‌الملل سیاست مصرف منصفانه یا نسبت‌هایی مثل 1:10 یا محدودیت سرعت اعمال می‌کنند تا از اشغال نامتناسب لینک‌های بین‌الملل جلوگیری شود.

– نتیجه‌گیری عملی: اگر نیاز شما به ترافیک بین‌الملل بالا است (مثلاً دانلود/آپلود بین سرور و سرویس‌های ابری)، باید از سیاست‌های مربوط به ترافیک بین‌الملل اطلاع حاصل کنید چون ممکن است با محدودیت/کاهش سرعت مواجه شوید.

نکاتی که هنگام خرید سرویس میزبانی یا VPS باید بررسی کنید

1) تعاریف و مقادیر دقیق:

– آیا «نامحدود» به معنای بدون سقف حجمی است یا مشروط به FUP است؟ آستانه‌های FUP اگر وجود دارد چه مقدارند؟

– سرعت پایه تضمین‌شده و سرعت پس از اعمال محدودیت چقدر است؟

2) تفکیک ترافیک:

– آیا ترافیک داخلی و بین‌الملل جدا محاسبه می‌شوند؟ نسبت محاسبه چگونه است؟

3) معیارهای اندازه‌گیری و دوره محاسبه:

– دوره محاسبه مصرف ماهانه است یا دوره دیگری؟ زمان ریست ترافیک کی است؟

4) رفتار در صورت عبور از آستانه:

– کاهش سرعت، هزینه اضافه، یا قطع خدمات؟ آیا اطلاع‌رسانی مرحله‌ای وجود دارد (مثلاً 80%/95%)؟

5) SLA و گزارش‌گیری:

– آیا تضمین‌های دسترسی/سرعت وجود دارد؟ پنل گزارش‌گیری و تاریخچه مصرف چطور ارائه می‌شود؟

6) محدودیت‌های عملیاتی:

– محدودیت در تعداد اتصالات همزمان، محدودیت فضای ذخیره‌سازی، محدودیت در نوع محتوای میزبانی و غیره.

7) پشتیبانی و امکان ارتقاء:

– روش خرید پهنای باند بیشتر، ارتقاء به پلن متقارن یا اختصاصی و هزینه‌ها چگونه است؟

مثال‌های عددی ساده برای فهم بهتر

– مثال پهنای باند vs ترافیک:

– پهنای باند 50 Mbps: در هر ثانیه حداکثر حدود 50 میلیون بیت (حدود 6.25 مگابایت/ثانیه) قابل انتقال است. اما اگر در یک ماه مجموعاً 1 TB دانلود کنید، یعنی در طول آن ماه مجموع داده‌ها 1 ترابایت بوده‌اند؛ نه اینکه همیشه با سرعت 50 Mbps دانلود کرده‌اید.

– مثال ترافیک نامحدود با FUP:

– ارائه‌دهنده می‌گوید «ترافیک نامحدود»، اما پس از مصرف ماهانه بیش از 3 TB ممکن است سرعت را به 5 Mbps کاهش دهد یا اولویت ترافیک را کم کند. برای سایت‌هایی با دانلودهای زیاد این موضوع مهم است.

جمع‌بندی و توصیه‌های عملی

– پهنای باند = ظرفیت لحظه‌ای؛ ترافیک = حجم کلی در بازه زمانی.

– اتصالات متقارن برای کاربردهای آپلودمحور و کسب‌وکاری ضروری هستند؛ اتصالات نامتقارن برای کاربران خانگی اقتصادی‌ترند.

– «ترافیک نامحدود» تجاری همیشه به معنای «بدون قید و شرط» نیست؛ معمولاً با FUP، محدودیت سرعت یا شروط دیگر همراه است.

– همیشه جزئیات قرارداد، آستانه‌ها، دوره محاسبه، و سیاست‌های داخلی/بین‌الملل را قبل از خرید بررسی کنید. اگر نیاز به تضمین کیفیت و پهنای باند آپلود دارید، سراغ پلن متقارن یا اختصاصی با SLA و گزارش‌گیری بروید.