مقدمه

آی‌پی (IP) یا Internet Protocol نشانی عددی است که برای شناسایی و مسیردهی دستگاه‌ها در شبکه به‌کار می‌رود. این مقاله جامع روش‌های استعلام آدرس IP (محلی و عمومی) را برای سرور ویندوز ، سرور لینوکس و هاست وب توضیح می‌دهد، جزئیات فنی کامل درباره IPv4 و IPv6 ارائه می‌کند و مفهوم «IP location» و سرویس‌های مفید برای یافتن اطلاعات مرتبط را معرفی می‌کند.

1. مفاهیم پایه

– آی‌پی محلی (Private IP): آدرسی که داخل شبکه محلی (LAN) به دستگاه‌ها اختصاص می‌یابد (مثلاً 192.168.x.x یا لینک‌لوکال IPv6 fe80::). از بیرون قابل دسترسی مستقیم نیست. 

– آی‌پی عمومی (Public IP): آدرسی که روتر یا دستگاه شما در اینترنت دارد و سرورهای خارجی آن را می‌بینند. معمولاً توسط ISP تخصیص می‌یابد. 

– استاتیک vs داینامیک: استاتیک ثابت؛ داینامیک توسط DHCP اختصاص می‌یابد. 

– NAT (Network Address Translation): ترجمه آدرس‌های خصوصی به آدرس عمومی برای اتصال به اینترنت. 

– Carrier-grade NAT (CGNAT): وقتی ISP چند مشتری را پشت یک آدرس عمومی مشترک قرار می‌دهد.

2. چگونه «آی‌پی من» را سریع ببینیم — روش‌های وب (آی‌پی عمومی)

– جستجوی «what is my IP» یا «آی‌پی من چیست» در مرورگر — موتورهای جستجو معمولاً آی‌پی عمومی را نمایش می‌دهند. 

– سرویس‌های عمومی نمونه: api.ipify.org، ifconfig.me، icanhazip.com، ipinfo.io — باز کردن URL یا استفاده از curl/wget خروجی آی‌پی را برمی‌گرداند:

curl https://api.ipify.org
wget -qO- https://ifconfig.me

نکته: برخی سرویس‌ها نوع (IPv4/IPv6)، ISP و موقعیت تقریبی را نیز نشان می‌دهند.

3. مشاهده آی‌پی در سرور ویندوز (محلی و عمومی)

3.1 روش گرافیکی (GUI) 

– کلیک راست روی آیکون شبکه → Open Network & Internet settings → روی کانکشن (Wi‑Fi/Ethernet) کلیک → Details/Properties → مشاهده IPv4/IPv6 Address.

3.2 Command Prompt 

– Win+R → cmd → Enter 

– اجرا:

  ipconfig

3.3 PowerShell 

– اجرا:

  Get-NetIPAddress

  یا:

  Get-NetIPAddress -AddressFamily IPv4 | Format-Table InterfaceAlias,IPAddress,PrefixLength

3.4 آی‌پی عمومی از ویندوز 

– curl:

  curl https://api.ipify.org

– PowerShell:

  (Invoke-WebRequest -Uri "https://api.ipify.org").Content

3.5 اطلاعات بیشتر (Gateway, DNS) 

– در خروجی ipconfig یا GUI خطوط «Default Gateway» و «DNS Servers» را ببینید.

4. مشاهده آی‌پی در لینوکس (محلی و عمومی)

4.1 آی‌پی محلی — دستورات

– ip (ترجیحی): 

  ip addr show
  ip -4 addr show   # IPv4
  ip -6 addr show   # IPv6

– ifconfig (در صورت نصب): 

  ifconfig

4.2 آی‌پی عمومی — ترمینال 

– curl:

  curl https://api.ipify.org

– wget:

  wget -qO- https://api.ipify.org

4.3 جدول مسیریابی و traceroute 

– جدول مسیر:

  ip route show

– ردیابی مسیر:

  traceroute 8.8.8.8

  یا tracepath.

5. عیب‌یابی سریع

– بررسی اتصال کارت شبکه، فعال بودن DHCP یا تنظیم آدرس دستی. 

– تفاوت آی‌پی محلی و آی‌پی عمومی معمولاً به‌خاطر NAT است. 

– برای دسترسی از بیرون به دستگاه داخل شبکه: پورت فورواردینگ یا VPN; اگر ISP از CGNAT استفاده کند، پورت فورواردینگ کار نخواهد کرد.

6. توضیح کامل IPv4

– طول آدرس: 32 بیت (مثال: 192.0.2.1). 

– نمایش: dotted-decimal؛ فضای آدرس ≈ 4.29 میلیارد. 

– CIDR/subnetting: مثال 192.0.2.0/24؛ ماسک شبکه تعیین‌کننده بخش شبکه/میزبان. 

– محدوده‌های خصوصی: 10.0.0.0/8، 172.16.0.0/12، 192.168.0.0/16. 

– آدرس‌های خاص: 127.0.0.1 (لوپ‌بک)، 0.0.0.0 (هر آدرس). 

– پروتکل‌ها مرتبط: ARP، DHCP. 

– NAT: رایج برای صرفه‌جویی در آدرس، اما مشکلاتی برای ارتباط ورودی ایجاد می‌کند.

7. توضیح کامل IPv6

– طول آدرس: 128 بیت؛ نمایش هگزادسیمال با “:”؛ فضای آدرس بسیار بزرگ. 

– نمایش فشرده: حذف صفرهای پیشرو و استفاده از “::” (فقط یک‌بار). 

– انواع آدرس: لینک-لوکال (fe80::/10)، یونیکست گلوبال (2000::/3)، ULA (fc00::/7)، multicast (ff00::/8)، anycast. 

– خودپیکربندی: SLAAC و DHCPv6. پیش‌فرض شبکه محلی معمولاً /64. 

– NDP جایگزین ARP؛ ICMPv6 برای پیام‌های کنترلی. 

– مهاجرت: dual-stack، tunneling و ترجمه (NAT64/DNS64).

8. IP Location — چه اطلاعاتی می‌دهد و محدودیت‌ها

– تعریف: برآورد موقعیت جغرافیایی مرتبط با یک آدرس IP با استفاده از دیتابیس‌های GeoIP. 

– اطلاعات معمول: کشور، استان/استانه، شهر تقریبی، مختصات جغرافیایی تقریبی (عرض/طول)، ISP، نام سازمان، کد منطقه زمانی، احتمالا ZIP/Postal (تقریبی). 

– دقت: سطح کشور معمولاً قابل اعتماد است؛ شهر و مختصات می‌تواند اشتباه یا تقریبی باشد. دقت بستگی به منبع داده، نوع اتصال (موبایل، ثابت، پراکسی، VPN) و اینکه آیا آدرس متعلق به ISP یا دیتاسنتر است دارد. 

– محدودیت‌های عملی:

  – آدرس‌های NAT/CGNAT، پراکسی، VPN یا Tor مکان واقعی کاربر را پنهان یا منحرف می‌کنند. 

  – برخی ISPها اطلاعات GeoIP نادرستی دارند یا آدرس‌ها را گروهی تخصیص می‌دهند (مثلاً آدرس یک شهر بزرگ برای کاربران در حومه). 

  – IP location برای یافتن آدرس دقیق منزل یا موقعیت لحظه‌ای قابل اعتماد نیست.

9. وب‌سایت‌ها و سرویس‌های مفید برای استعلام IP و IP Location

– برای مشاهده آی‌پی عمومی و اطلاعات پایه:

  – https://api.ipify.org  — بازگشت آی‌پی به‌صورت متن ساده (خوب برای اسکریپت‌ها). 

  – https://ifconfig.me 

  – https://icanhazip.com 

  – https://ident.me

– برای اطلاعات کامل‌تر و GeoIP:

  – https://ipinfo.io — آی‌پی، موقعیت جغرافیایی تقریبی، ISP، سازمان، پراکسی/VPN flag, API کاربردی. 

  – https://ipapi.co — اطلاعات موقعیت، ISP، timezone، currency، API. 

  – https://ipstack.com — GeoIP با جزییات (نسخه رایگان/پولی). 

  – https://whatismyipaddress.com — نمایش آی‌پی، ISP، نقشه موقعیت و جزئیات فنی. 

  – https://db-ip.com — دیتابیس GeoIP و ابزار جستجو. 

  – https://maxmind.com (GeoIP2/GeoLite2) — یکی از منابع مرجع دیتابیس GeoIP؛ GeoLite2 رایگان و GeoIP2 تجاری دقت بالاتر. 

  – https://whois.domaintools.com — whois و اطلاعات مالکیت/ISP (برای IPهای مربوط به بلوک آدرس). 

  – https://iplocation.net — نمایش نتایج هم‌زمان از چند دیتابیس GeoIP برای مقایسه.

– برای تشخیص پراکسی/VPN/Tor:

  – https://ipinfo.io (فیلدهای proxy/hosting) 

  – https://vpnapi.io (سرویس تشخیص VPN/Proxy) 

  – https://torproject.org/tools/map.html (اطلاعات مربوط به نودهای Tor)

– نحوه استفاده در ترمینال (مثال‌ها):

curl https://api.ipify.org          # فقط آی‌پی
curl https://ipinfo.io/json        # JSON شامل موقعیت و ISP
wget -qO- https://ifconfig.me

10. چگونگی تفسیر نتایج IP Location و سناریوهای واقعی

– اگر سرویس GeoIP مکان متفاوتی نشان می‌دهد:

  – ممکن است دیتابیس قدیمی یا آدرس متعلق به POP/مرکز داده ISP باشد. 

– اگر سرویس نشان دهد IP متعلق به دیتاسنتر یا host (hosting=true):

  – احتمال دارد کاربر از یک سرور ابری یا پروکسی استفاده کند — مکان نشان‌دهنده دیتاسنتر خواهد بود نه کاربر. 

– اگر IP متعلق به شبکه موبایل باشد:

  – مکان ممکن است مربوط به مرکز سوئیچینگ موبایل یا نقطه ورود ISP باشد، نه موقعیت دقیق کاربر.

11. امنیت، حفظ حریم و پیشنهادات عملی

– انتشار آی‌پی عمومی معمولاً خود به‌تنهایی حساس نیست، اما همراه با پورت‌های باز یا سرویس‌های آسیب‌پذیر می‌تواند خطر ایجاد کند. 

– برای دسترسی امن از بیرون: از VPN یا SSH با کلید استفاده کنید؛ از پورت فورواردینگ تنها با فایروال محدودشده استفاده کنید. 

– برای تست موقعیت: مقایسه نتایج چند سرویس GeoIP و استفاده از منابع مرجع (مثلاً MaxMind) برای صحت بهتر.

12. دستورات خلاصه

Windows CMD:

ipconfig
curl https://api.ipify.org

Windows PowerShell:

Get-NetIPAddress -AddressFamily IPv4 | Format-Table InterfaceAlias,IPAddress,PrefixLength
(Invoke-WebRequest -Uri "https://ipinfo.io/json").Content

Linux:

ip addr show
ip -4 addr show
ip -6 addr show
curl https://api.ipify.org
curl https://ipinfo.io/json
wget -qO- https://api.ipify.org

13. جمع‌بندی

– برای دیدن آی‌پی محلی: ویندوز ipconfig / PowerShell، لینوکس ip addr show. 

– برای دیدن آی‌پی عمومی: مرورگر (what is my IP) یا curl/wget به سرویس‌هایی مانند api.ipify.org. 

– برای یافتن IP location: از ipinfo.io، ipapi.co، whatismyipaddress.com، maxmind استفاده کنید؛ همواره نتایج را از چند منبع مقایسه کنید. 

– اگر نیاز به دسترسی از اینترنت دارید: بررسی کنید آیا آی‌پی عمومی واقعی دارید یا پشت CGNAT هستید؛ در صورت نیاز از VPN یا سرویس‌های معکوس پروکسی استفاده کنید.