ابردیجیتال » مرکز آموزش ابردیجیتال » آموزش سیستم عامل

مقدمه

این مقاله راهنمایی کامل و مرحله‌به‌مرحله برای پیکربندی آدرس‌های IPv4 و IPv6 در توزیع‌های AlmaLinux (شامل نسخه‌های 7، 8، 9 و مشتقات مشابه مثل Rocky Linux/CentOS) با استفاده از ابزار NetworkManager و nmcli است. هدف ایجاد دستورالعمل‌های عملی، خوانا و قابل اجرا روی سرورهای اختصاصی یا VPS است. در هر بخش سرخط‌ها مشخص و دستورات در خطوط مجزا و بدون پیشوند آورده شده‌اند.

پیش‌نیازها

– دسترسی ریشه (root) یا کاربر با مجوز sudo

– NetworkManager نصب و فعال

– آشنایی پایه با ساختار آدرس‌دهی IPv4/IPv6 و نام رابط شبکه (مثل eth0، ens3، enp1s0)

شناسایی رابط شبکه

در ابتدا نام رابط شبکه را شناسایی کنید.

nmcli device status
ip link show

بررسی تنظیمات فعلی آدرس‌ها

برای دیدن پیکربندی IP فعلی از این دستورات استفاده کنید.

ip addr show <interface>
nmcli connection show

پیکربندی IPv4 — حالت DHCP (دریافت خودکار)

اگر خواهان فعال‌سازی DHCP برای IPv4 هستید.

nmcli connection modify <connection-name> ipv4.method auto
nmcli connection down <connection-name>
nmcli connection up <connection-name>

پیکربندی IPv4 — تنظیم آدرس

برای تنظیم آدرس IPv4 ثابت، گیت‌وی و DNS.

nmcli connection modify <connection-name> ipv4.addresses 192.0.2.10/24
nmcli connection modify <connection-name> ipv4.gateway 192.0.2.1
nmcli connection modify <connection-name> ipv4.dns "8.8.8.8 1.1.1.1"
nmcli connection modify <connection-name> ipv4.method manual
nmcli connection down <connection-name>
nmcli connection up <connection-name>

افزودن آدرس IPv4 اضافی (secondary/alias)

برای اضافه کردن چندین آدرس IPv4 به یک رابط.

nmcli connection modify <connection-name> +ipv4.addresses 192.0.2.11/24
nmcli connection down <connection-name>
nmcli connection up <connection-name>

حذف آدرس IPv4

برای حذف یک آدرس IPv4 از اتصال.

nmcli connection modify <connection-name> -ipv4.addresses 192.0.2.11/24
nmcli connection down <connection-name>
nmcli connection up <connection-name>

پیکربندی IPv6 — حالت SLAAC / autoconf (اعده عمومی)

فعال کردن دریافت آدرس IPv6 خودکار (SLAAC).

nmcli connection modify <connection-name> ipv6.method auto
nmcli connection down <connection-name>
nmcli connection up <connection-name>

پیکربندی IPv6 — حالت DHCPv6

برای شبکه‌هایی که DHCPv6 ارائه می‌دهند.

nmcli connection modify <connection-name> ipv6.method dhcp
nmcli connection down <connection-name>
nmcli connection up <connection-name>

پیکربندی IPv6 — آدرس

برای تنظیم آدرس IPv6 ثابت و مسیر پیش‌فرض (gateway) و DNS.

nmcli connection modify <connection-name> ipv6.addresses 2001:db8:abcd:1::10/64
nmcli connection modify <connection-name> ipv6.gateway 2001:db8:abcd:1::1
nmcli connection modify <connection-name> ipv6.dns "2001:4860:4860::8888"
nmcli connection modify <connection-name> ipv6.method manual
nmcli connection down <connection-name>
nmcli connection up <connection-name>

اضافه کردن چند آدرس IPv6 (secondary)

برای اضافه‌کردن آدرس‌های IPv6 بیشتر به اتصال.

nmcli connection modify <connection-name> +ipv6.addresses 2001:db8:abcd:1::11/64
nmcli connection down <connection-name>
nmcli connection up <connection-name>

حذف آدرس IPv6

برای حذف آدرس IPv6 از اتصال.

nmcli connection modify <connection-name> -ipv6.addresses 2001:db8:abcd:1::11/64
nmcli connection down <connection-name>
nmcli connection up <connection-name>

پیکربندی IP روی فایل شبکه (نسخه‌های قدیمی: AlmaLinux 7 / CentOS 7)

در نسخه‌هایی که NetworkManager ممکن است فعال نباشد، می‌توانید فایل ifcfg را ویرایش کنید. مسیرها معمولاً /etc/sysconfig/network-scripts/ifcfg-<interface> هستند.

vi /etc/sysconfig/network-scripts/ifcfg-<interface>

نمونه تنظیمات IPv4 استاتیک در ifcfg:

DEVICE=<interface>
BOOTPROTO=none
ONBOOT=yes
IPADDR=192.0.2.10
PREFIX=24
GATEWAY=192.0.2.1
DNS1=8.8.8.8

برای IPv6 استاتیک در ifcfg:

IPV6INIT=yes
IPV6ADDR=2001:db8:abcd:1::10/64
IPV6_DEFAULTGW=2001:db8:abcd:1::1

systemctl restart network

بازبینی و تست پیکربندی

برای بررسی برقراری اتصال و مسیرها:

ip -6 route show
ip -4 route show
ping -c 4 8.8.8.8
ping6 -c 4 2001:4860:4860::8888
nmcli connection show <connection-name>

تنظیمات فایروال مرتبط با IPv6

اگر firewalld فعال است، چک و اعمال کنید.

firewall-cmd --list-all
firewall-cmd --permanent --add-rich-rule 'rule family="ipv6" source address="2001:db8::/32" accept'
firewall-cmd --reload

برای اجازه ICMPv6 (ضروری برای عملکرد صحیح IPv6):

firewall-cmd --permanent --add-icmp-block-inversion
firewall-cmd --permanent --add-icmp-block=echo-request
firewall-cmd --reload

(نکته: تنظیمات فایروال بسته به نیازهای امنیتی شما باید دقیق‌تر تنظیم شود.)

پیکربندی روتینگ و NDP (برای سناریوهای پیشرفته)

اگر نیاز به روتینگ دستی یا proxy NDP دارید:

sysctl -w net.ipv6.conf.all.forwarding=1
echo 1 > /proc/sys/net/ipv6/conf/all/forwarding

برای ماندگاری:

echo "net.ipv6.conf.all.forwarding = 1" >> /etc/sysctl.conf
sysctl -p

برای proxy NDP (مثال):

sysctl -w net.ipv6.conf.<interface>.proxy_ndp=1

موارد مخصوص AlmaLinux/Rocky Linux 9 (systemd-networkd ممکن است)

پیش‌فرض NetworkManager در RHEL9 مشتقات فعال است؛ در صورتی که systemd-networkd مورد استفاده باشد، فایل‌های .network را در /etc/systemd/network/ ویرایش کنید.

مثال فایل /etc/systemd/network/10-static.network:

[Match]
Name=<interface>
[Network]
Address=192.0.2.10/24
Gateway=192.0.2.1
DNS=8.8.8.8

برای IPv6:

Address=2001:db8:abcd:1::10/64
Gateway=2001:db8:abcd:1::1

systemctl restart systemd-networkd

نکات عملی و اشکال‌زدایی

– اگر پس از تنظیم IPv6 روت پیش‌فرض دریافت نمی‌کنید، بررسی کنید که روتر/ISP آدرس پیش‌فرض را آگهی کند یا از DHCPv6 استفاده کنید.

– بررسی NDP و Neighbor با این دستور:

ip -6 neigh show

– اگر اتصال پس از تغییرات بالا قطع شد، از کنسول میزبان یا دسترسی مستقیم برای اصلاح بازگردانی استفاده کنید.

– برای اعمال تغییرات در فایل‌های محرمانه یا اسکریپت‌های اتوماتیک، از nmcli connection export/import استفاده کنید.

nmcli connection export <connection-name> /root/connection.nmconnection
nmcli connection import type ethernet file /root/connection.nmconnection

جمع‌بندی

با استفاده از nmcli می‌توانید به‌طور کامل IPv4 و IPv6 را در AlmaLinux پیکربندی کنید؛ برای نسخه‌های قدیمی‌تر از فایل‌های ifcfg و برای محیط‌هایی که systemd-networkd فعال است از فایل‌های .network استفاده کنید. دستورات بالا پوشش‌دهنده سناریوهای رایج (DHCP, static, multiple addresses) و نکات اشکال‌زدایی هستند.